Karavan Buzdolabı ve invertör Seçimi, Enerjinin Verimli Kullanımı

Kampçılıkta vazgeçilmez donanımların başında buzdolabı ve invertör gelmektedir. Karavan kullanıcıları , soğutma kapasitesi tatmin edici , yer kaplamayan bir buzdolabı seçerken bir çok alternatif arasında kalmaktadır.

Karavan için tasarlanan buzdolapları arasında en gözde model üç sistem olarak adlandırılan buzdolaplarıdır. Bu buzdolapları hem 220 V şebeke gerilimde, hem 12 V gerilimde hem de LPG ile çalışabilen buzdolaplarıdır. Ancak bu dolaplar çok kullanışlı olmasına rağmen yüksek fiyatları nedeniyle çok tercih edilmemektedir.

Karavanda 220V buzdolabı kullanımı

Karavanda invertör ( 12 V’u 220 V’a çeviren elektronik cihaz) üzerinden 220 V buzdolabı kullanmak en kolay alternatif olarak görünmektedir. Ancak , buzdolapları ilk çalışma anında normalin 2-3 katı yüksek demeraj akımları çekmekte , karavanınızda çalışacak diğer yükleri de hesap ettiğinizde, buzdolabı gücünün en az 2-3 katı gücünde kapasiteli invertör kullanımını zorunlu olmaktadır. Bu durumda kullanılacak invertörün seçimi önem kazanmaktadır.

İnvertör çeşitleri

Piyasada, ihtiyaçlara göre belirlenmiş tam sinüs ya da modifiye sinüs olarak adlandırılan iki tip invertör bulunmaktadır.

Tam sinüs invertörler 12 Volt DC gerilimi, şebeke gerilimi karakteristiğine benzeterek sinüsoidal eğriye çevrirler. Bu invertörler evlerimizde kullandığımız şehir şebekesinden farksız bir enerji sunmaktadır. Modifiye sinüs invertörler kare yada üçgen dalga çıkış gerilimi sunarlar.

Kare dalga ve sinüs dalga eğrileri

Elektromanyetik indüksiyon

Buzdolabı motorları elektromanyetik indüksiyon prensibiyle çalışan makinalardır. Michael Faraday tarafından keşfedilen indüksiyon, iletken malzemeden (bakır gibi) yapılma bir bobinle başlar. Manyetik alanın yönü akımın geçiş yönüne bağlıdır. Dolayısıyla, bobinden geçen alternatif akım, manyetik alan yönünün alternatif akım frekansıyla aynı hızda değişmesine yol açacaktır. Elektrik motorları ve transformatörler Bu prensipte çalışırlar.

Nasıl bir invertör seçmeliyim?

Kare dalga gerilim üreten bir invertörden elde ettiğimiz 220 V AC gerilimdeki pozitif ve negatif yönde sert yükselişler olmaktadır. Gerilimdeki bu sert yükselişler , manyetik alandaki değişimlerin de ani ve sert olmasına neden olacaktır.

Dolayısıyla; buzdolabı motorunun dönme anında titreşimli çalışmasına yol açacaktır. Kare dalgadaki bu değişim saniyenin ellide birinde (periot) gerçekleşmektedir. Biz çalışma anındaki bu sert değişimi fark etmesek de; ileride buzdolabının verimsiz çalışması , beklenmeyen farklı arızaların oluşması gibi durumlar ortaya çıkabilir.

Ancak , sinüsoidal eğri veren tam sinüs bir invertör kullanıldığında, buzdolabı motorunun dönme hareketi sorunsuz ve titreşimsiz olacaktır.

Karavanda 220 V AC gerilime uygun bir buzdolabı kullanılacaksa , buzdolabının anma gücünden en az %50 fazla kapasiteli tam sinüs invertör kullanılmalıdır.

İnvertörlerin boşta çalışma kayıpları

İnvertörler genellikle % 90-95 verimle çalışan makinalardır. İnvertör , hiç bir cihaz çalışmasa bile kendi gücünün % 5 – 10 u kadar bir gücü soğutma ve iç ihtiyacı olarak harcayacaktır.

Örneğin; 600W gücündeki tam sinüs invertör; çalışırken, yaklaşık 30-60W iç ihtiyaç olarak tüketecektir. 24 saat çalışan bir invertörün kayıp enerjisi 24×60=1440 W olacaktır.

Ev ortamında 1440W enerji, fırınınızı sadece 20 dakika çalıştıracak bir enerji olabilir. Belki de bir yemeği pişirmeye yetmeyecek , ya da çamaşır makinanızın 15 dakikalık en kısa programına denk geliyor. Ancak, karavan yaşantısındaki tam karşılığı çölde susamış birine buzlu bir limonata ikram etmektir.

Hangi buzdolabını seçmelim?

Üç sistem buzdolapları en kullanışlı buzdolaplarıdır. Ancak diğer alternatiflerine göre daha pahalıdır. Şehir şebekesi gerilimi ile çalışan mini buzdolaplarını çalıştırırken de invertör boşta çalışma kayıplarından bahsetmiştik.

Üçüncü alternatif olarak 12 – 24 V çalışma gerilimine uygun olan buzdolapları ortaya çıkmaktadır. İnvertöre ihtiyaç duymadan çalışan DC motorlu kompresörlü buzdolapları , farklı bir alternatif olarak öne çıkmaktadır.

12-24 Volt DC buzdolabı seçilmesinde en büyük avantaj , buzdolabını çalıştırmak için bir invertöre ihtiyaç kalmamasıdır. Bu durumda invertör kayıpları minimuma inecektir.

Enerjinin verimli kullanımı

12 -24 V DC buzdolabı seçildiğinde, bozdolabı direk aküden beslenecek , ve daha küçük güçlü bir invertör seçme imkanı doğacaktır. Bu durumda ucuz bir ilk kurulum maliyeti oluşmaktadır.

Tüm Yazılar

Yazar: woodpecker